မႏၱေလး က ေရွးေဟာင္းေၾကး ရုပ္ႀကီး မ်ားရဲ႕ သမုိင္းေၾကာင္း

မႏၱေလး က ေရွးေဟာင္းေၾကး ရုပ္ႀကီး မ်ားရဲ႕  သမုိင္းေၾကာင္း
မႏၱေလး က ေရွးေဟာင္းေၾကး ရုပ္ႀကီး မ်ားရဲ႕သမုိင္းေၾကာင္း
မဟာမုနိ ဘုရား ပရဝဏ္ ရွိ ေၾကး႐ုပ္ႀကီး မ်ား သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕၊ မဟာမုနိ ႐ုပ္ပြားရွင္ေတာ္ျမတ္ တည္ရွိရာ မဟာရာမ္အ တြင္းတြင္ တည္ရွိသည္. ေၾကး႐ုပ္ႀကီး မ်ားမွာ ေခါင္းသုံးလုံးႏွင့္ ဧရာဝဏ္ဆင္႐ုပ္ (၁) ၊ နတ္႐ုပ္ (၂) ၊ ေခါင္း (၁)ခု ျပဳတ္ေနေသာ ျခေသၤ့ ကိုယ္ႏွင့္ေခါင္း၊ ေခါင္းမရွိေသာ ျခေသၤ့ ကိုယ္ထည္ တစ္ခုတို႔ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔ကို ထိုင္းလူမ်ိဳးမ်ားက ‘ေဒဝဂႆ႐ူပ နတ္႐ုပ္’ ဟု ဆိုၾကေလသည္။ ဓညဝတီ ရခိုင္ျပည္ မွ အိမ္ေရွ႕မင္း သိမ္းယူလာေသာ ေၾကး႐ုပ္ႀကီးမ်ားသည္ မူလက ကမၻာဇတိုင္း အန္ကာၿမိဳ႕မွ ေဆာင္ယူလာျခင္းျဖစ္၍ ဟံသာဝတီ ဘုရင့္ေနာင္ ေက်ာ္ထင္အေနာ္ရထာမင္း ယိုးဒယားကို ေအာင္ႏိုင္ေသာအခါ သကၠရာဇ္ ၉၂၅ ခု ၊ တန္ခူးလျပည့္ေက်ာ္ (၂)ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ယူေဆာင္ခဲ့ရာ ဟံသာဝတီသို႔ သကၠရာဇ္ ၉၂၆ ခု ၊ နယုန္လဆန္း (၆)ရက္ေန႔တြင္ ေရာက္သည္။ (အခ်ိဳ႕မွတ္တမ္းမ်ား ၌ ေၾကး႐ုပ္မ်ားကို ၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ လင္းဇင္းမွ ယူေဆာင္လာေၾကာင္း ေတြ႕ရ၏။)

သကၠရာဇ္ ၉၆၀ ၌ သံသာဝတိ ပ်က္ေသာအခါ ဟံသာဝတီ ဘုရင္ သည္ ေတာင္ငူ၌ ကြက္မ်က္ခံရသည္။ ဟံသာဝတီဘုရင္၏ သမီးေတာ္ ခင္မေႏွာင္းႏွင့္တကြ ဆင္ျဖဴတစ္စီး၊ အထူးထူးေသာ ပစၥည္းမ်ားကို ရခိုင္မင္းတပ္သို႔ ပို႔ရသည္။ ထိုစဥ္က ယိုးဒယား မွ ယူေဆာင္လာေသာ ေၾကး႐ုပ္မ်ားကို ဟံသာဝတီမွ တဆင့္ ေတာင္ငူမင္းႏွင့္တကြ ရခိုင္မင္းတို႔ထံသို႔ ေဆာင္ယူသြားၾကသည္။ ဟံသာဝတီ သို႔ ယိုးဒယား ဘုရင္ ျဗႏုရာဇ္ စစ္ခ်ီစဥ္အခါကပင္ ရခိုင္မင္း ရာဇာသည္ ေတာင္ငူျမန္မာတို႔ဘက္မွ စစ္ကူရာ ေအာင္ႏိုင္လၽွင္ ဟံသာဝတီမွ သံပစၥည္းဟူသမၽွကိုလည္း ရခိုင္ သို႔ ယူေဆာင္သြားေလသည္။ ထိုစဥ္က ေၾကး႐ုပ္ႀကီးမ်ားႏွင့္အတူ အေျမာက္ (၁၀ဝ) ကိုလည္း ရခိုင္သို႔ ယူေဆာင္သြားသည္။
ရခိုင္ျပည္ မွ အမရပူရ သို႔ ပင့္ေဆာင္လာေသာ မဟာမုနိ ႐ုပ္ပြားရွင္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္အတူ ေၾကး႐ုပ္ေပါင္း (၃၀)ပါသည္ဟု ဆိုေလသည္။ ေၾကး႐ုပ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ အေျမာက္ႀကီး (၂၀ဝ၀)ကို ေမာ္တဂင္ရစ္ ေရေၾကာင္း ပင္လယ္လမ္းျဖင့္ ယူေဆာင္ခဲ့သည္။ အမရပူရသို႔ မဟာမုနိ႐ုပ္ရွင္ေတာ္ကို ပင့္ေဆာင္ရာ ေၾကး႐ုပ္ႀကီး (၃၀)ကို မဟာမုနိ၏ အေရွ႕ေတာင္ယြန္း ယင္းေတာင္ၿမိဳ႕စား မိဖုရား သီရိ သုစႏၵာေဒဝီ ေဆာက္လုပ္ေသာ သိမ္ေတာ္ႀကီးအတြင္း၌ ပထမဦးစြာ ထားေလသည္။ ထိုေၾကး႐ုပ္မ်ားတြင္ ဧရာဝဏ္ ဆင္႐ုပ္ႏွင့္ လူ႐ုပ္ မ်ားပါသည္။
ကမၻာဇ အန္ကာၿမိဳ႕ တည္ရွိစဥ္က ဧရာဝဏ္ ဆင္မင္း ၏ ျပႆဒ္နန္းေတာ္ သီးသန္႔ရွိသည္။ ဧရာဝဏ္ဆင္သည္ ဦးေခါင္းသုံးခုပါသည္။ လူ႐ုပ္ႀကီး မ်ားကို ယိုးဒယားမင္း ျပသားဓိပတိႏွင့္ မိဖုရားႀကီး ၏အ႐ုပ္ဟူ၍ ဆိုစမွတ္ျပဳၾက

သည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ယိုးဒယားနတ္႐ုပ္ဟုဆိုသည္။ ယခုေတြ႕ရေသာ ေၾကး႐ုပ္ နွစ္႐ုပ္သည္ ေယာက္်ား ပုံတူမ်ားျဖစ္၍ လူ႐ုပ္တစ္ခုမွာ ထက္ေအာက္ဆင့္၍ ဆက္ထားေသာ အေပၚပိုင္းလူႏွင့္ ေအာက္ပိုင္းလူႏွစ္ခုကို တစ္ခုျပဳထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ေရွးကထက္က အ႐ုပ္ေပါင္း (၃၀)ဟုဆိုသည္။ ရာမမင္း၊ ဟာႏုမာန္ေက်ာက္႐ုပ္၊ အလပၸါယ္ ေႁမြသမား ႐ုပ္မ်ားပါေၾကာင္း ဆိုသည္။ ရခိုင္ျပည္မွ မဟာမုနိ ႐ုပ္ရွင္ေတာ္ ပင့္ေဆာင္လာၿပီးေနာက္ ေၾကး႐ုပ္ႀကီး မ်ားကို ပထမဦးစြာ သိမ္(နီ)ႀကီးေခၚ အာနႏၵာဘုရားျပႆဒ္ မဟာရာမ္အတြင္း အဂၤါေထာင့္၌ ထားသည္။ ပုဂံမင္း လက္ထက္မတိုင္မီ ကာလ မူလသိမ္ျပႆဒ္ႀကီး ၿပိဳက်ရာတြင္ ေၾကး႐ုပ္ မ်ား ထိခိုက္၍ အခ်ိဳ႕က်ိဳးပဲ့ပ်က္စီးသည္ဟု ဆိုသည္။
ကမၻာ့သုေတသီမ်ား စာတမ္အရ ေၾကး႐ုပ္ မ်ားသည္ မူလက ကမၻာဇတိုင္းမွျဖစ္၍ ယိုးဒယား (ထိုင္း)တို႔က အယုဒၶယသို႔ ေဆာင္ယူလာေၾကာင္း ထိုမွ ျမန္မာမင္းတို႔က ဟံသာဝတီသို႔ ေဆာင္ယူလာေၾကာင္း ထိုမွ ျမန္မာမင္းတို႔က ဟံသာဝတီသို႔ ေဆာင္ယူၿပီး ဟံသာဝတီပ်က္ေသာအခါမွ ေတာင္ငူမင္းႏွင့္ ရခိုင္မင္းတို႔က ေဝခြဲယူၾကျခင္း ျဖစ္သည္။၁၂၆၅ခုႏွစ္ခန္႔က ေၾကး႐ုပ္မ်ားကို ျပဳျပင္ခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းအရသိရသည္။
ယခုအခါ ေၾကး႐ုပ္မ်ားကို မဟာမုနိ ဘုရား ပရဝဏ္ ၏ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ အုတ္တိုက္ ခန္း ၌ ထားရွိသည္။ အစဥ္အလာအတိုင္း (၉၆)ပါး ေရာဂါမ်ား ေပ်ာက္ကင္းရန္ ေၾကး႐ုပ္ မ်ားကို ပြတ္သပ္ၿပီး ဆုေတာင္းၾကသည္။ သကၠရာဇ္ ၁၃၁၇ ခုႏွစ္၌ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ဝါးတန္းရပ္ ေဒၚဖြားအို ၊ သား ဦးေထာင္ေလာင္ ဘ႑ာေတာ္ ထိန္းျဖစ္စဥ္က အုတ္တိုက္ အလ်ား (၂၇)ေပ ၊ အနံ (၁၂) ေပအတြင္း ေၾကး႐ုပ္ႀကီး မ်ားကို လုံၿခဳံစြာ ထားေလသည္။